De ouderenadviseur
Wat hebt u als oudere hieraan?
Een ouderenadviseur is een oudere die is opgeleid om andere ouderen te helpen om zo lang mogelijk zelfstandig te blijven en de regie over het eigen leven te behouden. Dit betekent dat de ouderenadviseur problemen, die samenhangen met het ouder worden, samen met de oudere bespreekt en helpt zoeken naar mogelijkheden om op een zo’n prettig mogelijke manier verder te leven. Problemen kunnen lastig zijn of uw hele leven verstoren. Voor beide kunt u een ouderenadviseur inschakelen. Problemen die nu nog alleen maar lastig zijn, kunnen uitgroeien tot ernstige verstoringen van uw leven. Belangrijk is dat u niet hoeft te wachten met het inschakelen van de ouderenadviseur tot de problemen u boven het hoofd gegroeid zijn. De ouderenadviseur kan uw gesprekspartner zijn bij alle mogelijke zaken die u moet regelen. Hij/zij is niet de regelaar: dat bent u zelf, net zo goed als u zelf uitmaakt wat u wel of niet wilt. De ouderenadviseur zal altijd met u meedenken, dingen met u op een rijtje zetten, maar laat u daarna vrij om te beslissen en de stappen wel of niet uit te voeren.
Waarmee kan die ouderenadviseur nu eigenlijk helpen? Eigenlijk met van alles, maar dit antwoord is te vaag. We zullen een aantal aan-dachtsgebieden op een rijtje zetten, waarover met ouderenadviseurs vaak wordt ge-praat:
1. Lichamelijke en geestelijke gezondheidsklachten De ouderenadviseur is geen medicus, dus met de behandeling van de klachten en kwalen zal de ouderenadviseur zich niet bemoeien. Wel kan de ouderenadviseur met u kijken hoe u het best met de beperkingen, die uit uw klachten voortkomen, kunt omgaan. Als u door uw klachten bijvoorbeeld minder mobiel bent geworden, kan de oude-renadviseur met u bekijken op welke manier u uw mobiliteit kan vergroten. Wat hebt u daarvoor nodig, hoe en waar moet dat worden aangevraagd? Wat kunt u zelf organiseren om mobieler te worden. Vrijwilligers blijven natuurlijk ook een vraagbaak als het over zorg gaat. Kan ik een traplift krijgen? Of huishoudelijke hulp? Komt er een wijkverpleegkundige bij me langs? Bij zo’n onderhoud komt iemand van de gemeente langs om te overleggen wat de familie misschien kan doen en/of professionele hulp nodig is. Leidraad is de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning). Bij deze gesprekken (zgn. ‘keukentafelgesprekken’) is het belangrijk dat onze vrijwilligers hier nauw bij betrokken zijn. Kunt u door uw klachten bepaalde activiteiten of hobby’s niet meer uitoefenen? De ouderenadviseur kan met u meedenken in uw zoektocht naar andere activiteiten of hulpmiddelen om uw hobby toch goed te blijven doen.
2. Materiële, financiële en huisvestingsproblemen Ook hier geldt weer dat de ouderenadviseur geen wonderen kan verrichten. Als u bijvoorbeeld geen pensioen hebt opgebouwd, kan de ouderenadviseur dat niet voor u veranderen. De ouderenadviseur kan wel met u bekijken of u alle inkomstenbronnen hebt aangeboord, zoals bepaalde toeslagen (b.v. huurtoeslag), maar ook misschien bijzondere bijstand. Soms zal de ouderenadviseur, als u dat wilt, u wijzen op an-dere deskundigen die u kunnen helpen uw financiën op orde te krijgen. Dit geldt ook bij huisvestingsproblemen. Er wonen ouderen in huizen die eigenlijk ongeschikt zijn als ouderenwoning. De ouderenadviseur kan met u meekijken wat er eventueel aan de woning aangepast zou moeten worden en u informeren bij welke instanties u kunt aankloppen, of, als u dat zou willen, bekijken of verhuizen naar een “vriendelijk” huis voor u een optie is.
3. Contacten en eenzaamheid Veel ouderen merken dat familie, vrienden en kennissen uit hun leven verdwij-nen. Dat kan leiden tot isolement en/of eenzaamheid, wat een ernstige bedrei-ging voor ouderen kan worden. De ouderenadviseur kan met u bespreken hoe en waar u (nieuwe) contacten zou kunnen leggen en kijken of u bestaande contacten zou kunnen verstevigen.
4. Bezigheden Als gepensioneerde “moet” u niets meer en mag u van alles. Soms is die vrijheid verlammend of is het heel moeilijk “al die vrije tijd” zinvol te besteden. Samen met de ouderenadviseur kunt u bespreken hoe en waar u op zoek kunt gaan naar bezigheden die u aanspreken. De ouderenadviseurs kunnen u infor-meren over zaken die nu al worden georganiseerd, maar als die activiteiten u niet zo aanspreken kunt u zelf zoeken naar datgene wat u wel zou aanspreken. Daarbij wordt natuurlijk rekening gehouden met uw lichamelijke beperkingen en mobiliteit. De ouderenadviseur kan u helpen een plan van aanpak op te stellen, zodat u gericht kunt werken.
5. Zingeving Het kan gebeuren dat het ouder worden met zoveel moeilijkheden gepaard gaat, dat ouderen zich afvragen wat nou eigenlijk de zin van dit leven (nog) is. Ook op dit gebied kan de ouderenadviseur uw gesprekspartner zijn. De ouderenadviseur heeft een luisterend oor en herkent dit soort vragen (ouderenadviseurs zijn zelf ook ouderen en soms ook ervaringsdeskundigen). U kunt samen met de ouderenadviseur zoeken naar aanvaarding of verandering, soms ook door (weer met uw instemming) deskundigen in te schakelen.
6. Alle andere problemen die met ouder worden samenhangen Indien gewenst, kan een ouderenadviseur ook meegaan naar een gesprek met een medewerker van het Wmo-loket of een andere instantie, zodat iemand steun heeft voor, tijdens en na het gesprek. Mede door de hulp van de ouderenadviseur kunnen ouderen langer zelfstandig thuis blijven wonen en de regie in eigen handen houden. Steeds meer gemeenten zijn geïnteresseerd in het aanbod om vrijwillige oude-renadviseurs in te zetten bij de sociale wijkteams. In sommige gemeenten is het al praktijk, andere gemeenten oriënteren zich nog.
Kan een ouderenadviseur alles? Beslist niet. Een ouderenadviseur is “breed georiënteerd”, maar kent ook zijn/haar grenzen. Verschillende dingen kunnen zij heel goed:
• Geduldig luisteren. De ouderenadviseur is een vrijwilliger. Er staat achter hem/haar geen (commerciële) organisatie die aandringt op snelle, goedkope op-lossingen, of het maken van winst. Bent u er nog niet uit? Als u wilt, maken we een volgende afspraak om verder te praten. • U centraal stellen. U bent de gesprekspartner van de ouderenadviseur, wat u wilt, wat u belangrijk vindt in het leven, is het enige belang. De ouderenadviseur is geen uitvoerder van het beleid van de gemeente of de landelijke overheid. In volkomen onafhankelijkheid is de ouderenadviseur met u in gesprek. • Overzicht krijgen. Als u loopt te tobben, omdat het leven niet meer inhoudt dan wat u graag zou willen, spoken er allerlei gedachten door uw hoofd. Misschien slaapt u er niet van, maalt het maar door in uw hoofd. De ouderenadviseur kan in alle rust met u alle voors en tegens op een rijtje zet-ten, zodat het wellicht voor u gemakkelijker wordt om een beslissing te nemen. In een aantal gevallen zal een ouderenadviseur eerlijk toegeven dat hij/zij iets niet weet. De ouderenadviseur zal tegelijk aanbieden dingen voor u uit te zoeken, of u te wijzen op deskundigen en gespecialiseerde instellingen die u met bepaalde vragen of problemen verder kunnen helpen. De ouderenadviseur zal altijd met u bespreken of u de ‘stap’ naar zo’n instantie zelf kunt maken, of dat hij/zij u daarin verder zal kunnen voorbereiden. Als u dat niet wilt? De ouderenadviseur zal uw beslissing altijd respecteren. Het is immers de bedoeling dat de ouderenadviseur u helpt het stuur van uw leven zelf in handen te houden; hij/zij zal u dus nooit dwingen een bepaalde richting op te gaan.
Wat heeft een ouderenadviseur wat andere ‘hulpverleners’ niet hebben? Tijd, aandacht en onafhankelijkheid. De ouderenadviseurs zijn bij niemand in loondienst, hoeven geen urenadministratie bij te houden, geen ‘baas’ naar de mond te praten. Zij werken als vrijwilliger voor de ouderenbonden en hebben maar één opdracht: behartig de belangen van de ouderen.
Als u in contact wilt komen met een ouderenadviseur, dan kunt u contact op-nemen met de secretaris van uw afdeling.